Boşanmada Af Sayılan Davranışlar ve Emsal Yargıtay Kararları

Boşanma davalarında en sık karşılaşılan ve davanın reddedilmesine neden olan durumlardan biri "af" olgusudur. Türk Medeni Kanunu'na göre; boşanma sebebi olan olaylarda diğer eşi affeden tarafın dava açma hakkı ortadan kalkar. Ancak hangi davranışın "af", hangisinin "barışma girişimi" veya "zorunluluk" olduğu karıştırılmaktadır.

Bu yazımızda; Yargıtay kararları ışığında nelerin af sayıldığını, aynı evde yaşamanın veya cinsel birlikteliğin hukuki sonuçlarını inceledik.

Boşanmada Af Nedir? Hukuki Sonucu Ne Olur?

Türk Medeni Kanunu madde 161 açıkça "Affeden tarafın dava hakkı yoktur" hükmünü içerir. Bir eş, diğer eşin kusurlu davranışını (aldatma, şiddet, hakaret vb.) bildiği halde onu affederse veya affettiğini gösteren davranışlarda bulunursa, artık bu olaylara dayanarak boşanma davası açamaz. Açılmış bir dava varsa ve yargılama sırasında af gerçekleşirse dava reddedilir.

Affın kabul edilebilmesi için; kayıtsız şartsız bir irade beyanı veya affı açıkça gösteren fiili bir tutum gereklidir.

Yargıtay Kararlarına Göre Hangi Davranışlar Af Sayılır?

Yargıtay, somut olayın özelliklerine göre bazı davranışları "örtülü af" veya "hoşgörü" olarak kabul etmektedir. İşte emsal kararlarla af sayılan haller:

1. Şiddet veya Hakaret Sonrası Evliliğe Devam Etmek

Eşlerden biri fiziksel şiddet veya hakarete maruz kaldıktan sonra, hiçbir şey olmamış gibi ortak hayatı sürdürürse, mahkeme bu durumu "olayların hoşgörü ile karşılandığı" şeklinde yorumlayabilir.

Emsal Karar: Yargıtay 2. HD, bir kararında; kocasından şiddet gören kadının baba evine gittikten sonra tekrar eve dönmesini ve sonrasında 3 gün daha yaşamasını, geçmişte yaşanan şiddet olaylarını affettiği veya hoşgörüyle karşıladığı şeklinde yorumlamış ve erkeğe kusur yüklenemeyeceğine hükmetmiştir. (Yargıtay 2. HD. 2019/7008 E., 2019/10769 K.)

2. Dava Öncesi veya Sırasında Birlikte Otele Gitmek / Tatil Yapmak

Tarafların boşanma aşamasındayken veya dava açılmadan hemen önce birlikte tatile gitmeleri, otelde kalmaları "barışma ve af" iradesi olarak kabul edilir.

Emsal Karar: "...Tarafların bir araya gelerek karşılıklı olarak önceki olayları affetmeleri nedeniyle, affedilen en azından hoşgörü ile karşılanan vakıalar kusur olarak yüklenemez." (Yargıtay 2. HD 2021/488 E., 2021/1608 K.)

3. Dava Sürecinde Cinsel Birliktelik Yaşanması

Boşanma davası devam ederken veya olayların üzerine tarafların cinsel birliktelik yaşaması, Yargıtay tarafından "birlikte yaşama iradesi" ve "af" olarak değerlendirilir. Bu durumda evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı iddiası çürümüş olur.

Hangi Davranışlar Af Sayılmaz?

Her iletişim veya bir araya gelme boşanmada af sayılan haller kapsamında değildir. Yargıtay, bazı zorunlu halleri veya tek taraflı çabaları af kapsamı dışında tutar.

1. Barışma Teklifi ve Görüşmeler Af Değildir

Eşlerden birinin "Yuvamızı kurtaralım" diyerek barışma teklif etmesi, çiçek göndermesi veya görüşme talep etmesi bir "müzakere" sürecidir. Sonuçta barışma sağlanamazsa, bu girişimler af sayılmaz.

Emsal Karar: “Erkeğin dava açıldıktan sonra evlilik birliğinin devamı için barışma teklifinde bulunması, eşine çiçek göndermesi veya eşiyle görüşmesi, müzakere niteliğinde olup, af olarak kabul edilemez.” (Yargıtay 2. HD, 2020/2244 E.)

2. Aynı Evde Fakat Ayrı Odalarda Kalmak

Maddi imkansızlıklar veya çocuklar nedeniyle tarafların aynı çatı altında olması tek başına af sayılmaz. Önemli olan karı-koca hayatının devam edip etmediğidir.

Emsal Karar: Tarafların aynı evde fakat ayrı odalarda kaldıkları, kadının eşini affetmediği tanık beyanlarıyla sabitse; bu durum af veya hoşgörü olarak değerlendirilemez. (Yargıtay 2. HD 2020/712 E.)

3. Zorunlu Sebeplerle Bir Araya Gelmek

Çocukların hastalığı, okul durumu veya hava muhalefeti gibi zorunlu hallerde bir araya gelmek, evlilik birliğini sürdürme iradesi taşımaz.

Emsal Karar: Yılbaşı günü çocuklar için bir araya gelinen ve hava muhalefeti nedeniyle aynı evde kalınan olayda Yargıtay; "bu durum tarafların evlilik birliğini devam ettirmek üzere bir araya geldiğini göstermeye yeterli değildir" diyerek af olmadığına hükmetmiştir. (Yargıtay 2. HD 2016/13152 E.)

Anlaşmalı Boşanmaya Dönüş ve Af İlişkisi

Eğer taraflar dava sürecinde bir araya gelip konuşur ve evliliği bitirme konusunda mutabık kalırlarsa, süreç "af" tartışmasından çıkarak anlaşmalı boşanmaya evrilebilir. Eşler barışmak yerine boşanmanın şartlarında (velayet, mal paylaşımı vb.) anlaşırlarsa, çekişmeli dava anlaşmalı boşanmaya dönüştürülebilir.

Bu noktada sürecin nasıl ilerleyeceği hakkında detaylı bilgi almak için Anlaşmalı Boşanma Şartları ve Süreci başlıklı rehberimize göz atabilirsiniz. Zira barışma görüşmeleri olumsuz sonuçlanırsa "af" iddiasıyla karşılaşmamak için adımların hukuki zeminde atılması gerekir.

Sonuç

Boşanma davalarında "affetmiş sayılma" riski, haklıyken haksız duruma düşmenize ve davanızın reddedilmesine sebep olabilir. Yargıtay'ın "soyut iddiaları değil, somut delilleri" esas aldığı unutulmamalıdır.

Sürecin sağlıklı yürütülmesi ve hak kaybı yaşanmaması için bir boşanma avukatı ile çalışmanız, davranışlarınızın hukuki sonuçlarını önceden bilmeniz açısından hayati önem taşır.

Profesyonel Hukuki Destek Alın

Anlaşmalı boşanma süreci basit gibi görünse de detaylarda gizli riskler barındırır. Hak kaybına uğramamak ve süreci tek celsede sorunsuz tamamlamak için hukuk büromuzla iletişime geçebilir, Karabük Boşanma Avukatı ile online danışmanlık alarak görüşme sağlayabilirsiniz.