Bireylerin geçmişte işlemiş oldukları suçlara dair kayıtların devlet nezdinde tutulduğu sisteme adli sicil denir. Halk arasında "sabıka kaydı" olarak bilinen bu veriler, iş başvurularından vize işlemlerine, memuriyetten silah taşıma ruhsatına kadar pek çok alanda kişinin karşısına bir engel olarak çıkabilmektedir.
Yılmaz Çolak Hukuk Bürosu olarak bu yazımızda, adli sicil ve arşiv kayıtlarının hangi şartlarda, ne kadar sürede ve nasıl silinebileceğini güncel mevzuat ışığında detaylandırdık.
1. Adli Sicil Kaydı ve Arşiv Kaydı Arasındaki Fark Nedir?
Birçok vatandaşımız bu iki kavramı karıştırmaktadır. Ancak silinme şartları ve süreleri bakımından aralarında büyük farklar vardır:
Adli Sicil Kaydı (Sabıka): Henüz infazı devam eden veya yeni bitmiş cezaların göründüğü kısımdır.
Adli Sicil Arşiv Kaydı: Adli sicilden silinen bir kaydın aktarıldığı, daha kısıtlı kurumların görebildiği "geçmiş kayıtlar" bölümüdür.
2. Adli Sicil Kaydı Ne Zaman Silinir?
5352 Sayılı Adli Sicil Kanunu’na göre, adli sicildeki bir kaydın silinerek arşiv kısmına alınabilmesi için şu şartların oluşması gerekir:
Cezanın İnfaz Edilmesi: Hapis cezasının tamamlanması veya adli para cezasının ödenmiş olması.
Şikayetten Vazgeçme veya Zamanaşımı: Cezanın düşmesine neden olan hallerin gerçekleşmesi.
Beraat veya Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı: Eğer dava sonucunda beraat ettiyseniz, bu kayıt sistemde hiç yer almamalıdır
3. Adli Sicil Arşiv Kaydı Ne Zaman ve Nasıl Silinir?
Arşiv kaydı, sabıka kaydına göre çok daha uzun süre sistemde kalır. 2025 yılı itibariyle geçerli olan süreler şöyledir:
Genel Süre (5 Yıl): Kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren 5 yıl geçmesiyle silinir (Herhangi bir hak yoksunluğu içermeyen suçlar için).
Uzatılmış Süre (15-30 Yıl): Türk Ceza Kanunu dışındaki özel kanunlarda belirtilen hak yoksunluklarına (örneğin memuriyete engel durumlar) neden olan suçlarda süre 15 yıldır. Eğer kişi bu süre içinde yeni bir suç işlemişse süre 30 yıla kadar uzayabilir.
Ölüm Halinde: Kişinin ölümüyle birlikte tüm adli sicil ve arşiv kayıtları tamamen silinir.
4. Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi (Memnu Hakların İadesi)
Özellikle memuriyet, avukatlık, noterlik veya seçilme hakkı gibi konularda engel teşkil eden bir mahkumiyetiniz varsa, sadece sürenin dolması yetmeyebilir. Mahkemeden "Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi" kararı alınması gerekir. Bu karar alınmadan yapılan arşiv silme başvuruları genellikle reddedilmektedir.
5. Başvuru Süreci: Adli Sicil Kaydını Sildirmek İçin Ne Yapılmalı?
Adli sicil kayıtları günümüzde bazen sistem tarafından otomatik silinse de, özellikle eski kayıtlar veya arşiv kayıtları için başvuru yapılması zorunludur.
Dilekçe Hazırlama: Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne hitaben hukuki normlara uygun bir dilekçe yazılmalıdır.
Ek Belgeler: Yerine getirme fişi, kesinleşmiş mahkeme kararı ve infazın tamamlandığına dair belgeler dilekçeye eklenmelidir.
Takip: Başvuru sonrası dosyanın takibi, hatalı bir işlem yapılmaması adına bir ceza avukatı aracılığıyla yürütülmelidir.
6. Sıkça Sorulan Sorular
E-Devlet üzerinden sildirme yapılabilir mi? Evet, adli sicil kaydı silme ve düzeltme talepleri e-devlet üzerinden yapılabilir.
HAGB (Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması) kararı silinir mi? HAGB kararları adli sicil veya arşiv kaydında görünmez; sadece hakim ve savcıların görebildiği özel bir sistemde tutulur ve 5 yıllık denetim süresi sonunda tamamen düşer.
Faydalı Dokümanlar: Dilekçe Örnekleri
Aşağıdaki dilekçe taslakları genel bilgilendirme amaçlıdır. Her somut olayın kendine has özellikleri olduğu unutulmamalı ve hak kaybına uğramamak için bir avukat kontrolünde doldurulmalıdır.
1. Adli Sicil ve Arşiv Kaydı Silme Dilekçesi Örneği
ADLİ SİCİL VE İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NE
İSTEMDE BULUNAN: (Ad Soyad - T.C. Kimlik No)
ADRES: (Tebligat Adresiniz)
KONU: Adli sicil ve arşiv kaydımın silinmesi talebi hakkındadır.
AÇIKLAMALAR:
Hakkımda yapılan yargılama neticesinde, …… Mahkemesi’nin …… Esas ve …… Karar sayılı dosyası ile verilen mahkumiyet kararı, infaz edilerek kesinleşmiştir. 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nda belirtilen yasal süreler dolmuş olup, söz konusu kaydın adli sicil ve arşiv kayıtlarından silinmesi için gerekli şartlar oluşmuştur.
SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda belirtilen nedenlerle; adli sicil ve arşiv kaydımda yer alan mahkumiyet bilgilerinin silinerek güncel kaydımın temizlenmesini saygılarımla arz ve talep ederim. (Tarih)
İsim - Soyisim İmza
2. Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi (Memnu Hakların İadesi) Dilekçesi
KARABÜK NÖBETÇİ AĞIR CEZA MAHKEMESİ’NE
İSTEMDE BULUNAN: (Ad Soyad - T.C. Kimlik No)
VEKİLİ: Av. Yusuf ÇOLAK
KONU: Memnu hakların iadesi kararı verilmesi talebidir.
AÇIKLAMALAR:
Müvekkil hakkında …… Mahkemesi’nin …… Esas sayılı dosyası ile verilen hapis cezası infaz edilmiş ve infaz tarihinden itibaren kanunda öngörülen 3 yıllık süre dolmuştur.
Müvekkil, infaz sürecinden sonra geçen sürede yeni bir suç işlememiş, iyi halli bir yaşam sürerek topluma uyum sağlamıştır.
5237 sayılı TCK ve 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu uyarınca, müvekkilin mahkumiyetine bağlı olarak gelişen hak yoksunluklarının (memuriyet, seçilme hakkı vb.) ortadan kaldırılması için memnu hakların iadesi kararı verilmesi zorunluluğu doğmuştur.
SONUÇ VE İSTEM: Dosyanın tetkiki ile müvekkil hakkında yasaklanmış hakların geri verilmesine (memnu hakların iadesine) karar verilmesini ve bu kararın Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne bildirilmesini vekaleten arz ve talep ederiz. (Tarih)
İstemde Bulunan Vekili Av. Yusuf ÇOLAK
Sonuç ve Hukuki Destek
Adli sicil kaydı, bir bireyin geleceğini doğrudan etkileyen hassas bir konudur. Hatalı başvurular zaman kaybına ve hak mahrumiyetine yol açabilir. Karabük’te faaliyet gösteren Yılmaz Çolak Hukuk Bürosu olarak, adli sicil ve arşiv kayıtlarınızın silinmesi süreçlerinde profesyonel hukuki danışmanlık ve temsil hizmeti sunmaktayız.